Saturday, February 5, 2022

පරිභෝජනයේ සදාචාරය 5 - සංවර්ධනයේ දෙපැත්ත

ලොකු හාහෝවක් යනව "ලන්කාව ලෝකයෙ සන්වර්ධිත රටවල් අතර දෙවැනි තැන" කියල. කෙනෙක් ඒකට මෙන්න මේ ලින්ක් එක දාල තිබ්බ. ඒ ලින්ක් එක බැලුවම කතාවත් ඇත්ත. ලන්කාව දෙක කොස්ටාරිකා එක. ඔය යුරෝපා රටවල් ඔස්ට්‍රෙලියා කැනඩා ඇමෑරිකාස් ජපානෙ සින්ගා එහෙම එකසිය පනහක් විතර පහල. ඉතින් ඒක බලන උන් කියනව ලිස්ට් එක උඩ යටමාරු කරලද කියල. 

හැබැයි මේ ලිස්ට් එක නම් කර තියෙන්නෙ සස්ටේනබල් ඩෙවලොප්මන්ට් ඉන්ඩෙක්ස් කියල. එතන මිස් වෙන්නෙ "තිරසාර" කියන වචනෙ. දැන් ඔය ලිස්ට් එක හදාපු කෙනා තිරසාර සන්වර්දනය කියන්නෙ, ඒක පුද්ගල පරිසර භක්ශණය අඩුවෙන්ම කරල සමාජ ජීවන තත්වය හා ආදායම තත්වෙක තියාගන්න එකට. ආර්තිකය  වර්ධනය කරමින් පරිසරේ  රකින  එකට - ග්‍රීන් ග්‍රෝත්. ඔන්නොය ඇල්ගො එකට දැම්ම පරිසරේට නිය පිටකින් නොරිද්දන (ඔව් ඒක ඇත්ත අනිත් රටවල් එක්ක සන්සන්දනේ කලාම) මොකද්දො හේතුවකට සාපෙක්ශව තරමක් ලොකු ඒක පුද්ගල ආදායමක් හිමි ජීවන තත්වයන් තමන්ගෙ මට්ටමේ අනික් රටවලට වඩා හොද ලන්කාව සුරුස් ගාල ලිස්ටෙකේ උඩට එනවා. කොස්ටාරිකා, සිලි ලන්කා, ජෝජියා පැනමා කියුබා තමා උඩම ඉන්නෙ.

දැන් ඔය ලිස්ටෙකේ අයිරනියත් ඒකමයි. කිසියම් හෝ ආකාරයකින් ඉහල ඒක පුද්ගල ආදායමක් හා යහපත් ජීවන තත්ව උදාකරගත්තට මේ කිව්ව රටවල් ඉන්නෙ ආර්තික සන්වර්ධනයෙන් වල පල්ලෙ. රෙපුගූනැ රටවල්. දැඩි ආර්තික අවිනිශ්චිතභාවයන්ට මුහුන දෙමින්. ඒව රටවැසියට දැනෙන ගානට ඇවිත්. එක්කො සමාජවාදි ලොකු අයියෙක් නෙවිනම් ණය දෙන ආයතන විසින් මුන්ට දුන්නු ණය වලින් තමා ඔය ගානට එන්නෙ. ඇත්තෙන්ම ආර්තික සන්වර්ධනය කරගන්න තියෙන බැරිකම මිස අර භූතානෙ වගේ සිය කැමැත්තෙන් හිතල ඔතෙන්ට ආපු උනුත් නෙවි තනි කනා පල්ලමේ ආපු උන්. සන්වර්ධනය කරගන්න බැරිකම නිසා ඕකෙ උඩටම ආපු උන්.

ඉතින් මේ තිරසාර සන්වර්ධන ලිස්ට් එක හදාපු කෙනා ඒක අරගෙන ලෝකෙ සන්වර්දිත ලිස්ට් එක එක්ක තියල ඒකෙ අරුම පුදුම උඩ යට මාරුවිම බලනව නම් සන්වර්ධනය කියල එයා කියන්නෙ සෙසු ලොකෙ කියන එක නොවේ කියල තේරෙන්න ඕනෙ. සපුරා වෙනස් දෙකකට එකම නම දැම්මම වෙන්නෙ ඒකෙන් කොන්ෆියුස් උන්ග බුන්ගා වෙන ලෝක ප්‍රජාව සාමාන්‍ය සන්වර්ධනය ඉල්ලමින්ම ඒක තිරසාරව සිදුවේයයි බලාගෙන ඉන්නව.

ඒ නිසාම ඒක බලන කවුරුත් තේරුම් ගන්න ඕනෙ මිනිස් වර්ගයා සන්වර්දනය කියන්නෙ පරිසරේට අම්මට සිරි වෙන්න කෙලවන එකටය ඔය ක්‍යෝතෝ පැරිස් ග්ලාස්ගෝ සමිට් ලෝකනාත බුලක් ය. ලෝක පරිසර විනාශය නවත්වන්නනම් ඇති හැකි රටවල් ආර්තික අවපාතයක් සිය කැමැත්තෙන් දාගන්නම ඕනෙය කියල. ඒ කිව්වෙ පලවෙනි ලෝකෙ ජීවත් වෙන ආතල් ජීවිතේ ගෙවන්නයි මිහිතලේ රත්වෙන එක නවතන්නයි පෙන්ගුවින්ගෙ පස්ස අතගාන්නයි පෝලබෙයාට හග් දෙන්නයි එකපාර බැරි බව. ග්‍රීන් ග්‍රෝත්  කියන්නෙ අමු මිත්‍යාවක්.

මන් හිතන්නෙ මේ සියල්ල එකපාර කල හැකියි කියල හිතන සමස්ත ලෝක වාසියා තමා අපිට ඉන්න ලොකුම ප්‍රහසනය. ග්‍රේට තූන්බර්ග් අච්චර කෑ ගැහුවෙ ඒකයි. මුන්ට යකෝ පිස්සුනෙ මුන් මේ ආතල් ජීවිතේ මෙහෙම ගෙවන ගමන් කියනව ලොක උශ්ණත්වය ඉහල යාම නවත්තපල්ල කියල. හරියට ඒක අගහරු ලෝකෙන් ඇවිත් කරල දෙන්න ඔනෙ වගෙ. සමාජෙට අලුතෙන් බැස්ස යමක් වැටහෙන් පොඩි එකෙක්ට කෑගැස්සෙන්න ඕනෙ තමා ඒක දැකල.

දැන් බොහො දෙනෙක් මාව දන්නෙ ලන්කාවෙ සන්වර්ධනය වෙනුවෙන් පෙනි ඉන්න කෙනෙක් ලෙස නිසාත් කෝල් පවර් ස්ටේශන් ගහල පවර් ග්‍රිඩ් එක බැලන්ස් කරගන්න කියන කෙනෙක් ලෙස නිසාත් මේකෙ පරස්පරයක් තියේද කියල හිතෙන්න පුලුවන්. නෑ එහෙම නෑ. රෙපුගූනැ රටවල් කියල රටවල් ලිස්ට් එකක් ඉන්නව. අහම්බෙන් කැරකිලා තිරසාර සන්වර්දනේ උඩටම උන් එන්නෙ තිරසාර "සන්වර්දනය" කියන්නෙ පවතින්නක්නොවෙන නිසා. එහෙම රටවල් තමන්ගෙ අතිශයින් කුඩා පරිසර ෆුට්ප්‍රින්ට් එක තවත් හීනි කරමින් කුස පිටපොත්තට අලවාගෙන නහින්න ඔනෙ නෑ. ඒ රටවල් තව ටිකක් පරිසරේ කන්සියුම් කලාට කමක් නෑ. ඒ රටවල් තමන්ට දෙපයින් හිටගන්න ගානකටවත් එනකම් හිතන්න ඕනෙ මේ කියන තිරසාර "සන්වර්දනේ" ගැන නෙවි සන්වර්දනය කියල පොදුවෙ කියන කීයක් හරි උපයාගෙන ආර්තිකේ සවිමත් කරගන්න එකට. මෙතන වගකීම තියෙන්නෙ ඔය තිරසාර ලිස්ට් එකේ යට ඉන්න උන්ට. උන් තමා පරිසරේ කන යක්කු. උන් දැනටමත් සන්වර්ධිතයි. ඉන්නෙ සැපේ. උන්ගෙ සන්වර්දනේ වෙනුවෙන් තමා ලෝකෙ කාල තියෙන්නෙ. උනුයි කැපකිරීම කල යුතු.

පරිසරේ රකින ගමන් ලෝකෙ සන්වර්ධිත රටවල් ජීඩීපී ග්‍රෝත් එකක් තියාගන්න ආකාරය අධිපරිභෝජන ආතල් ලෙසටම තෲප්ත කරන ආකාරය ගැන කතාකිරිමත් විහිලුවක්. මේ රටවල් තමන්ගෙ ආර්තිකය පැලසුම් කල අවපාතයකට යවාගන්න ඕනෙ. පරිභෝජනයට සදාචාර සීමා දාගන්න ඔනෙ. නිකම් අවුරුද්දකට පාරක් සුපින්සමුලුවක් තිබ්බට වැඩේ වෙන්නෙ නෑ. තම අධිපරිභෝජනේට අවශ්‍ය දුම් ගහන වැඩ ටික චීනට අවුට්සෝස් කරලත් හරියන්නෙ නෑ.

ඒ නිසා මේ කතාවෙ ලොකුම අයිරනිය නම් සන්වර්ධනය කියන වචනෙ කොන්ෆියුස් වෙන භාවිතාවත්, සන්වර්ධිත රටවලට සැප ජීවිත ගෙවමින් පිස්සො වගේ පරිභෝජනය කරමින් ඒ ගමන් පරිසරේකුත් රකින්න පුලුවන් කියල හිතන කට්ටියත් තමා. ලන්කාව ඔය"සන්වර්ධිත රටවල්" ලිස්ට් එකේ දෙවෙනි තැන ඉන්න එක, අපිට කොහෙ හරි වැරදුනාද බන් කියල මුලු ලෝකයාටම තව ටිකක් හිතන්න වටින දෙයක්.