Thursday, November 28, 2013

පරිභෝජනයේ සදාචාරය 0: අලුත් චින්තන රාමුවක් අවශ්‍යය


සාම්ප්‍රදායික ධනවාදය සහ සමාජවාදය කියන්නේ හෙන රූඩිමෙන්ටරි තියරි. එව්වයේ කියන්නේ සරල දෙයක් කලාම සියල්ල හොඳවෙලා ඔක්කොම ලස්සන වෙලා යාවි කියන එක. ඔය වගේ රූඩිමෙන්ටරි තියරි වල අවසානේ තියෙන්නේ they all lived happily ever after වර්ගයේ සුරංගනා කතා වැනි සැනසිල්ලක්. හැබැයි කතාව මහා පොළොවේ හිටෙව්වම ඔය 'ආෆ්ටර්' කොටස තමයි තීරණාත්මක වෙන්නේ. සමාජවාදී වද කඳවුරුවල ධනවාදී ආර්ථික අවපාත වල අපි දකින්නේ ඒ "හැමෝම සන්තෝසෙන් ඉන්න" කතාවේ සත්‍ය ස්වරූපය.

මේ මූලධර්ම පරණයි. ඒවා නිර්මාණය වන්නේ සියවසකට එහා සමාජ තත්ත්ව තුල. නිකමට හිතන්න ඒ තත්ත්ව ලෝක යුද්ද කාලෙට වඩා පරණයි. ලංකාවේ මිම්මෙන් කිව්වොත් අර බැද්දේගම සිළිඳු ලා නිර්මාණය වෙච්ච ගම්පෙරළියේ චරිත නිර්මාණය වෙච්ච යුගයට වඩා පරණයි. වර්තමානය තීන්දු කරන්න මේවායින් පුළුවන් කියන්නේ මිනිසා පහුගිය සියවසකට වඩා කාලයක් අත්කරගත්ත සියලු බුද්ධිමය ජයග්‍රහණ තේරුමක් නැහැ කියන එක. මොකද අල්ටිමට් තියරිය හදල තියෙන්නේ ඊට කලින්ලු නේ.

ධනවාදය විසින් සමාජගත කල ඇතැම් සංකල්ප අනාගතයට වැදගත් වෙනවා. සමාජවාදය විසිනුත් සමහර වැදගත් සංකල්ප සමාජගත කරලා තියෙනවා. මේ සංකල්ප සමාජයේ ඉදිරි ගමනට වැදගත් වෙන වටින අදහස්. හැබැයි ඒ එකකින්වත් අපිට වර්තමානයේ ගැටළු හෝ ඒවායේ අනාගත දිගුවන් සපුරා විසඳන්න බැහැ. ඒවා පරිපූර්ණ උත්තර නෙවෙයි. ඒ වගේම අධික ජනගහනය සම්පත් හානිය, ආදී හේතු මත නිර්මාණය වෙච්ච ඒ කාලේ නොදැක්ක නමුත් අද අපිට වැදගත් වන ගැටළු රාශියක් අලුතෙන් හැදිලා තියෙනවා .

සමහරු කියනවා "ක්‍රම දෙකේ මිශ්‍රණයක්" කරමු කියලා. මේ කියන්නේ ප්‍රාථමික එක ක්‍රමයක් වෙනුවට ඒ වගේ දෙකක් මිශ්‍ර කරන්න. ලොකු වැදගත්කමක් නැහැ. කාරණා බැලන්ස් වෙයි එහෙත් යල්පැනගිය කමේ අඩුවක් නැහැ.

මේ නිසා වෙන්න ඕනේ අලුත් චින්තන ධාරාවකට ලෝකය යන එක. ඒ චින්තන ධාරාව තුල ධනවාදයෙන් සමාජවාදයෙන් [සහ එවැනි ක්ලැසිකල් සංකල්ප රාශියකින්] ගත්ත සාරයක් තියෙයි එහෙත් වඩාත් වැදගත් අලුත් තත්ත්ව තුල නිර්මාණය වන අලුත් ගැටළු වලට අවශ්‍ය අලුත් පිළිතුරක් හොයන එක. අර පරණ කුණු කන්දල් වලින් ස්වායත්ත ව

අනික ඒක නිකම් "වෙළඳපොල නිදහස" "නිර්ධන පන්ති ආඥාදායකත්වය" "කමියුනිස්ට්  සමාජය" වගේ සිම්පල් රූඩිමෙන්ටරි තියරි වලට වඩා මාර සංකීර්ණ සහ ගතික තියරි ගොඩක සංකලනයක් වෙයි. වෙන්න ඕනෙත් එහෙමයි. කොටින්ම ඒකට අමුතු නමක්, බල කඳවුරක් , දේශපාලන පක්ෂයක් ඕනේ නැහැ. පොදු මානව චින්තනයක් ලෙස ක්‍රමිකව විකාශනය වුණාම ඇති.

Sunday, September 29, 2013

වාස්තවික යතාර්ථය 0 : වාස්තවික යතාර්ථය කියන මාතෘකාව ම වාස්තවික දෙයක් නොවේ

වාස්තවික  යතාර්ථය  ගැන  සටහන්  පේලියක්  පටන්  ගත්තනේ.  බැලින්නම්  ඒ  එකකවත්  මම  ලියල  නෑ  වාස්තවික  යතාර්ථය  යනු   කුමක්ද  කියල.  මම හිතා  උන්නේ  ලිව්වා  කියල.  ඒත්  ලියල  නෑ.  එතකොට  මට  සිද්ද  වුනා  අතීතයට  ගිහින්  වාස්තවික  යතාර්ථය 0 සටහන  ලියන්න.  වැඩිය  කතා  නෑ. බේසික්  අර්ථ  දැක්වීම  තමා  ෆෝකස්  එක.

වාස්තවික  යතාර්ථය  කියල දාර්ශනිකයන්  කියන්නේ මිනිසාට   දැනෙන  දෙයින්  ඔබ්බට   යන  මිනිසාගෙන්  ස්වායත්ත  යතාර්ථයක්  පවතියි  කියල  ඒ කියන්නේ  ඔබ  අප  විඳින  ලෝකය  අපේ  මනස  තුල  නිර්මාණය  වන  දෙයක්  නොවේ.  එය  ඔයාකාරයෙන්  ම  පවතින්නක්.  අප  තනි   තනිව  හෝ  සමාජයක්  වශයෙන්  මේ  ගැන  නිර්මාණය  කරන  දැනුම  තමා  ඇත්තටම  තියෙන්නේ.  

අපි  මේක ප්‍රති උදාහරණයකින්  පැහැදිලි  කලොත්;  කම්පියුටර්  ගේම්  එකක  කැරැක්ටර්  එකක්  ගන්න  දැන්  මිනිහ  පොඩි වනාන්තරයක්  මැදින්  යනවා   ආයුධ  අරගෙන  මිනිහට  සතුරෝ   වෙඩි  තියනවා.  මිනිහගේ  විශ්වය  [එහෙම එක  ගතහොත්] තුල  මේ  සතුරෝ  වනාන්තරය  ආදිය  පවතිනවනේ.  හැබැයි  අපි  දන්නවා  ඒවා කම්පියුටර්  ග්‍රැෆික්  හෝ  ප්‍රෝග්‍රෑම්  එකකින්  ලියාපුවා.  අපේ  කතා  නායකයත්  එහෙමයි.  ඉතින්  ඒ  ගේම්  එකට  පරිබාහිරව   ඔවුන්ට  පැවැත්මක්  නෑ.  ඒ  ගේම්  එක  ඇතුලේ  විඳින  දේවල්  එයින්  පිටට  දැනෙන්නේ  නෑ.  දැන් ඔය  ගේම්  එකේ  කැරැක්ටර්  එක  අත්  විඳින [එයාට  අත්  විඳින්න  හැකි යයි  හිතුවොත්]  ඒ  ලෝකය  වාස්තවික යතාර්ථයක්  නොවේ.  එය  එයා  මවාගත්ත  එකක්.  හැබැයි   අපි  මේ  අත්  විඳින  ලෝකය  අපෙන්  ස්වායත්තව  එහෙම නොපවතින්නක්   නොවේ  මේ  ලෙසටම  පවතිනවා  කියල   තම  වාස්තවික  යතාර්ථ  සංකල්පයෙන්  කියවෙන්නේ.

ඕකෙන්  තරමක්  දුරට  යන  එම්මානුවෙල්  කාන්ට්   මේ  මතය   මොඩිෆයි   කරනවා  යථාර්ථයේ   කිසියම්  මූල  ස්වබාවයක්  වාස්තවිකව   පවතියි.  හැබැයි  අප  විඳින  ආකාරය  අපේ  පුද්ගලික  දැක්මකි  කියල. කෙසේ  හෝ  මේ  හැම  දෙයින්ම   කියන්නේ  අප  අත්  විඳින  ලෝකයේ  කිසියම්  වූ  ස්වරූපයක් අපෙන්  ස්වායත්තව පවතිනවා කියන  එක.

ඒක   එහෙම  නෙවිද?

ඒක  එහෙමද?

ඔය  ප්‍රශ්න  දෙකටම  උත්තර  දීගන්න  අමාරු  වෙන  ප්‍රධාන  ගැටලුව  වෙන්නේ තෙවෙනි ප්‍රශ්නයක්.

අපි  දන්නේ  කොහොමද?

ඔතනදි  මිනිසා මුහුණ   දෙන  සංකීර්ණ  ප්‍රශ්නය  නම්   මිනිස්  අත්දැකීමක්  නොවන  වෙනත්  ආකාරයක්  ගැන  මිනිසාට  කවදාවත්  ග්‍රහණය  කල  නොහැකි  වීම.  අපට  තාක්ෂණය  තිබ්බත්  ඒ  බොහෝ තාක්ෂණ  ක්‍රමවේද  අප  විසින්  විඳිනා  ලෝක  තත්වයන්  ගෙන් සැදුම්ලත්  ඒවා. තාක්ෂණය  අපට  අත්   විඳිය  හැකි  සීමා  ඉක්මවා  යනවා.  අන්වීක්ෂ   ලෝකය  ඈත දුර   ලෝකය  අපට  ග්‍රහණය  නොවෙන  නියුට්‍රිනෝ වගේ  දේවල්  මේ  දේවලින්  අපට  තාක්ෂණික   නිරීක්ෂණ  ගන්න  පුළුවන්  හැබැයි  ඒ  නිරීක්ෂණ  ගන්න  ක්‍රමවේද  අපේ   වින්දන  ක්‍රමවේද  වලම  දිගුවක්  පමණයි. ඒවායින්  කෙරෙන  නිරීක්ෂණ  වලින්  අප  විඳින  ලෝකය අපෙන්  ස්වායත්ත ලෙස   එලෙසින්  පවතියි  හෝ  නෑ  කියන්න  පදනමක්  එන්නේ  නෑ.  අපිට  අවශ්‍ය  එතැනදී  අපෙන් පිටස්තර  බුද්ධිමය  සංවේදනයක්.  එහෙම  එකක්  වෙලා  නෑ. 

සමහරවිට යතාර්ථය  අපෙන්  ස්වාය්ත්තවත්  මෙහෙමම  ඇති.  හැබැයි අනෙක්  අතට  අපිත්  වෙන  කවුරු  හරි  ලියපු  කම්පියුටර්  ගේම්  එකක  කැරැක්ටර්   වෙන්නත්  බැරි  නැහැ.  

මිනිසාට  මිනිසා  ඉක්මවා  යන  යතාර්ථය  ගැන  අවබෝධයක් නෑ. එහෙම  එකක්  තියෙනවා  හෝ  නෑ  කියල  නෙවි  කියන්නේ  එහෙම එකක්  තිබ්බත්  නැතත්  අපි  දන්නේ  නෑ.

ඔන්න  ඔය  හේතුව  නිසා   වාස්තවික  යතාර්ථය කියන  මාතෘකාවම  වාස්තවික  එකක්  නොවේ.  නිකම්  මවාගෙන  ඉන්න  දාර්ශනික  කතාවක්.  ඕක ගැන  විවිධ  මත  ලියන දාර්ශනිකයන්  කරන්නේ  තමන් මනුෂ්‍යයෙක්  ලෙස විඳින  දේ  ඊට  එහා  මවා   ගැනීමක්  කරා  දිගු  කිරීමක්  පමණයි.  

ඒ  උනාට  අපි  කොච්චර   දැකල  තියේද  වාස්තවිකව  යතාර්ථය පවතිනවා  කියල  හිතාගෙන  කරන කියන  දේවල්?  කොටිම්ම  විද්‍යාව  පවා  එහෙම කියනවා  නේද?  විද්‍යා නිබන්ධන  වල  යතාර්ථය  වාස්තවිකව  පවතියි  කියල  ඕනේ  තරම්  කියන්නේ.

ඇත්තම  කිව්වොත්,  යතාර්ථය වාස්තවිකව  පවතීද   නැතිනම්  අපිට  දැනෙන  කම්පියුටර්  ගේම්  එකක්  වගේ  දෙයක්ද  කියන  එක  අපිට  අදාලම  නෑ.  එය  අප  විශ්වය  ග්‍රහණය  කරන සියලු  ආකාරයන්  වලට  එහා  දෙයක්  නිසා  එය  කෙසේ  වුවත්  අපට  කිසිම  බලපෑමක්  වෙන්නේ  නෑ.  ඉතින්  මිනිස්සු  වාස්තවික  යතාර්ථය  කියල ඇත්තට  කියන්නේ  මෙන්න  මේ  අපිට  දැනෙන  යතාර්තයට.  ව්ද්‍යාව  සිය  මුළු  සංවාදයම  පවත්වා  ගන්නේ  අපිට  දැනෙන  මේ  රාමුව  තුල.  ඊට  එහායින්  අමුතු  බක්කක්  තියේද  නැද්ද  කියන  ප්‍රශ්නයට  විද්‍යාව  දෙන්නේ  හූ  කෙයාස්  කියන  පිළිතුර. ඕක  ගනිමු  ඊ  ගාව  කතාන්ගයට.

ඉතින්  ඔය  වාස්තවික  යතාර්ථය  කියන්නෙම  වාස්තවික  දෙයක්  නොවේ.  අපි  පවතිනවා   කියන්නේ  අපිට  දැනෙන  මානවීය  සීමා  තුල  ඇති  පැවතීමක්  පමණයි.





Thursday, August 22, 2013

සත්ව මිනිසා සහ දේව මිනිසා

සමාජය කියන්නේ මිනිසාගේ නිර්මාණයක්. එහි අයිඩියල් දේවල් නැහැ. එහි තියෙන්නේ මිනිසා විසින් හදා ගත්තු දේවල්. හොඳ නරක මිශ්‍රිත. පරිනාමිකව ගත්තම මිනිස්සු කියන්නේ සත්තු. පරිපූර්ණ ජීවී විශේෂයක් නොවේ.

එහෙත් මිනිස්සු හිතන්නේ සියල්ල නිමවන්නේ දෙවියන් කියා. දෙවියන් කියන නිර්මානාත්මක සංකල්පය අපේ නෝම් තීරණය කරන්න අපි යොදා ගන්නවා. මේ ඇදහීම නිසා බොහෝ මිනිස්සු තම මනක්කල්පිත දෙවියන්ගේ ස්වරූපයක් තමන් තුල ඉන්නවා කියා හිතනවා.

ඒ දේව මිනිසාට අනුව ලෝකයේ හරි වැරැද්ද මෙන්න මෙහෙම වෙන්න ඕනේ. මෙහෙම නොවීම මාර වැරදියි කියා තමන් තීන්දු කරගෙන ඉන්නේ.

ගැටලුව තියෙන්නේ ඇත්තෙන්ම ඉන්නේ සත්ව මිනිසා පමණයි. ඒ නිසා ප්‍රායෝගික ලෝකය දැක්කම දේව මිනිසාගේ නෝම් වලින් හිතන අයට විසංවාදයක් ඇති වෙනවා.

මේ විසංවාදය හිතට වද දෙන කොට ඒ වදයෙන් ගැලවෙන්න ඔවුන් විවිධ ක්‍රම සොයා ගන්නවා. බලන්න සමහර මිනිස්සුන්ට හරියට සල්ලි තියෙනවා. අනිත් අයට නැහැ. අපි මේ ලෝකය වෙනස් කරලා ඔක්කොගෙම ආදායම් සමාන කරමු. ඔන්න ඔය වගේ දේවල් මිනිසුන්ගේ හිත් වලට එන්නේ එහෙමයි. ලෝකය/ශිෂ්ටාචාරය කියන සත්ව මිනිසාගේ ප්‍රායෝගික නිර්මාණය විසින් දේව මිනිසාගේ සිතේ ඇති කරන දුක්බර හැගීම් සමනය කර ගන්නා හැටි.

සියලු යුතෝපිය චින්තනයට හේතුව මේ මවා ගත්තු දෙවියන්ගේ අවතාරයයි. සියලු යුතෝපිය චින්තන වල සාර්ථකත්වයට මේ දේව මිනිසා අතිශයින් අවශ්‍යයි. සත්ව මිනිසා එක්ක බැහැ ඒවා කරන්න.

දෙවියන් නැහැ කියා හිතුවට බොහෝ දෙනෙක් දෙවියන්ගෙන් ව්‍යුත්පන්න වන දේව මිනිසා හදා ගන්න තමයි දඟලන්නේ. සත්ව මිනිසා ඒ ලෙසට බාරගෙන වඩාත් පරිනාමිකව උසස් ජීවියෙක් කර ගන්න කාටවත් උවමනාවක් නැහැ. හෙවත් සමාජයේ වැරදි ඇති ලෙසට පිළිගෙන ඒවා හැකි තරම් යහපත් කර ගන්න ඕනේ නැහැ. සමාජයේ වැරදි නිසා තමන්ගේ යුතොපියා ෆැන්ටසියේ හිතෙන් ජීවත් වීමේ ගංජා ආතල් එක ඊට වඩා ආකර්ශනීයයි.

Thursday, May 23, 2013

ජාතිකත්වය හා ළූණු ගෙඩිය [කරුණාරත්න පරණවිතාන මහතා ට පිළිතුරක්]


සතර දිගන්තය ලියනා කරුණාරත්න පරණවිතාන මහතා ගේ ජාතිකත්වය ගැන ලිපි පෙළට දුන් පිළිතුරක සංශෝධිත සටහනකි. මේ ලිපියවත් කියවන්නේ නැතිනම් මෙහි අගමුල නොවැටහීමට ඉඩ තිබේ.

---------------

ඔබ ජාතිකත්වය ගැන කරන කතිකාවත් ලෙනින් කලාක් වැනිම වූ පටලැවිල්ලකි. ඔහු තරම් ඔබ [ඔබ කියන ලෙස] ප්‍රයෝජ්‍යවාදියෙක් වූවා දැයි නොදනිමි.

ජාතිකත්වය සඳහා ජාතිය මනා කොට නිර්වචනය කරන්නට සිදු වේ. ස්ටාලින් විසින් කලේ රුසියානු මූලික සෝවියට් රාජ්‍යයක් ගොඩ නැගීමට අවශ්‍ය වූ අර්ථ දැක්වීමකි. එය එසේම හැම තැනටම සත්‍ය නොවේ.

මේ ගැටලුව මනාව තෙරුම් ගන්නට "නව ලෝකයේ' රටක දිහා බලන්න. කැනඩාවේ ඇමරිකාවේ ඕස්ට්‍රේලියාවේ මිනිස්සු තවම තම මුල් ජාතීන්ට අනුගතවීමට තරම් මතකයක් හිමි ඇත්තන්ය. මම 1/2 ක් ස්කොටිෂ්, 1/4 ගානේ ජර්මන් සහ අරාබි කියා කීමට හැකි බොහෝ දෙනෙකු සිටිති. 1/8 පමණ අබෝරිජිනි වුනත් ඇබෝ ලෙස පෙනී සිටින ඔසියෝ සුලබය. එහෙත් මේ කිසිම රටක ස්කොටිෂ්, ඉන්ග්ලිෂ්, ජර්මන් ජාතිකත්වයක් ඉස්මතු වන්නේ නැත. ඒ පදනමින් ඔවුන් ජාතිකවාදීන් නොවේ. ඕස්ට්‍රේලියාවේ තවමත් සැහෙන විශාල සුළුතරයක් වන ඇන්ග්ලෝ වරුන් ඇන්ග්ලෝ ඔස්ට්‍රේලියානුකම අගයන්නට හෝ ඒ මත දේශපාලනය කරන්නට නොඑති. පෝලින් හැන්සන් ඇන්ටිට හොදි බේරෙන්නට වැදුනේ එබැවිනි.

එහෙත් මේ සියලු දේශයන් ජාතින් සහිත වූ ජාතිකවාදී ස්තාවර වල සිටින දේශයන් වේ. කැනඩා දේශය කැනේඩියානු ලෙසත්, ඇමරිකානු දේශය ඇමරිකානු ලෙසත්, යනාදී වශයෙන් ඔවුහු පාස්පෝට් පදනමින් ජාතියක් නිර්මාණය කරති. මේ මට්ටමින් ඔවුහු ජාතිකවාදී හැසිරීමක් දක්වති. එනම් නියෝජනයක් කරති. ඒ නියෝජනය ඔවුන්ගේ අනුදැනුමින් තොරවම බහුතර වාදී වේ. එනම් මේ රටවල පවතින පද්ධතිය තුල ක්‍රිස්තියානි මූලික චින්තනයක්, සුදු/ඉංග්‍රීසි මූලික සංස්කෘතියක්, කොටින්ම ක්විබෙක් ඇනොමලිය හැරුණුවිට ඉංග්‍රීසි බස මූලික වූ රාජ්‍යයන් වේ.

එහෙත් භුමියේ මේ ජාතින් නොපවතී.

මෙන්න මේ විසංවාදය තුල ඔබ සිටින ස්ථාවරය පැහැදිලි නොවී ඔබ ලේබලයක් ලෙස 'ජාතිකවාදය" ගැන කතා කිරීමෙන් පලක් නොවේ. එය මුහුණු දෙකක් ඇති මහ බඹෙක් හෝ ඉදිරි මුහුණ අහිමි මහසොනෙක් වන්නේ මේ කතාවේ අතුරු කලාප තුලය. අත්‍යන්තයෙන් ජාතිකවාදය ලෙස ඔබ කතාවට ගන්න මතවාදය ළූණු ගෙඩියකි. ලෙලි ගලවා බැලු විට ඇතුළු ලෙලි/බික් පෙනේ. එමෙන්ම මෙහි පිටත මට්ටමට ජාතිකවාදය කියා බොහෝ දෙනෙක් කියන්නේද නැත.

ලංකාවට මේ කතාව යොදා බැලීම තවම කවුරුත් හරියට කර නැත. ලංකාවේ ජාතිකවාදය කියා කියන්නේ අප්‍රිකාවේ ගෝත්‍රවාදය වැනි දෙයකි. ඒ තුල අතීත කාමය පමණක් නොව තමන්ගේ ගෝත්‍රික කුට්ටිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමත් නොඅඩුව තිබේ. එහි ධ්‍රැවිකරණයේ ආන්තික බව නිසා ඕස්ට්‍රේලියානු පන්නයේ පිට පොත්තක් වැඩෙන්නේ නැත.

මේ විසංවාදය තුල මා කලක සිට මුහුණ දුන් එහෙත් මටම හිනා යන කතාවක් කැටි වී තිබේ. එකම මොහොතක වර්ගවාදියෙක්, ජාතිවාදියෙක් මෙන්ම විජාතිකවාදියෙක්, ජාතිකත්ව විරෝධියෙක් වීමේ මහගු භාග්‍ය මට හිමිය. ඒක මහත්මයෙක් හලාල් වලට එරෙහිව මුස්ලිම් අන්තවාදයේ අඩුපාඩු ගැන කරන මගේ කතා මත මා සිංහල ජාතිකවාදියෙක් කරද්දී, තවත් මහත්මයෙක් බොදුබලසේනාවට හා සින්හල බෞද්ධ ජාති[ක] වාදය කල ක්‍රියා වලට මතු කල විරෝධය තුල මගේ හලාල් විරෝධය පලක් නැති දෙයක් ලෙස දකින්නේ එකම මොහොතකය. මෙය සිනහ උපදවන තත්වයක් වුවද අප ඒ විහිළුව තුල අතරමං වන්නේ ජාතිය ගැන හරි හමන් නිගමනයක් නැති බැවිනි. එය හුදු විසංවාදයක් බැවිනි. [මට ඒ ගැන කිසිම අවුලක් නම් නැත]

වචන වල අරුත පැටලිලි වනවිට භාවිතය තෙරුමක් නැතිවේ. ඒ නිසා පුරුදු "මෙව්වා' බාසාවෙන් කිව්වොත්, රාජ්‍යය කියන අපි පිලි ගත්තත් නැතත් පිළිගන්න සිදුවන නියත රාමුව තුල එකක් ලෙස පවතින ඕස්ට්‍රේලියා, කැනේඩියානු, ඇමරිකානු "මෙව්වෙක" යහපත් හා කාලින දෙයක් වුවද, ඒ ළූණු ගෙඩියේ හුදෙක් ඇතුළු බික් වන ඇන්ග්ලෝ, ස්කොටිෂ් හෝ අබෝරිජිනි "මෙව්වෙක" අදට නොගැලපෙන බහුබූතයකි.

අවාසනාවට ලංකාවේ ඇත්තේ පිට පොත්ත නොවැඩුණු, එහෙයින්ම අනාරක්ෂිත වූ එකිනෙකා සමග කුලල් කා ගන්නා ළූණු බික් ගොඩකි. යුරෝපිය හෝ නව ලෝකයෙන් ළූණු ගෙඩිය ගැන කියූ කතන්දර බික් ගොඩක් කා ගන්නා ලංකාවට කෙලින්ම ඇද දැමීමෙන් බයානක ප්‍රතිපල ඇතිවිය හැකිය.

Saturday, April 13, 2013

මොලය ද මනස ද ආත්මය ද?

මොලය ද මනස ද ආත්මය ද කියන සංවාදය ළඟදී ඉස්මතු වූයේ දොරමඩලාවේය. අදාළ පැය කීපය තුල ගතයුතු යමක් සාකච්චා වූයේද යන්න මට ද ප්‍රශ්නයක් නිසා මේ එම වැඩ සටහනට පිළිතුරක් නොවේ. දොරමඩලාව ගැන මගේ අදහස මෙතනින් බලා ගත හැක. මෙය එම වැඩසටහන ගැන නොව ඔවුන් හරියට ග්‍රහණය නොකළ එම මාතෘකාව ගැන ලියවෙන මගේ මතයයි.

ඇත්තෙන්ම මේ මාතෘකාව වෙනස් කරන්නට කැමැත්තෙමි. මොළය යන්න අදහස පටු කරයි. ජීවීන්ගේ නියුරෝන සිරුර පුරා විසිර පවතියි, මොලය යනු එහි වැඩි ප්‍රමාණයක් තියෙන තැනකි. මාතෘකාව වනුයේ මානවයා [ජීවියා] ලෙස අප දකින්නේ හුදෙක් නියුරෝන පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරිත්වයක් ද නැතහොත් ඉන් පරිබාහිර යමක් තිබේ ද යන්නයි.

මාතෘකාව ස්වාභාවයෙන් ම ආගමික ස්වරූපයක් ගනියි. භෞතික පරිසරයෙන් ස්වායත්ත ආධ්‍යාත්මික යමක් ඇති බව කියන ආත්ම වාද හා එවැන්නක් නොමැති බව කියන වෙනත් වාද [අනාත්ම වාද ඇතුළුව] ලොව පුරා හට ගත්තේය. මේවා බොහෝ විට ආගමික පර්යේෂණ තුලින් ආ සංකල්ප වේ. මානව ජීව විද්‍යාව ගැඹුරට හදාරා ඒ තුලින් නිගමන වලට ආවේද එසේ නැතිනම් හුදෙක් දාර්ශනික චින්තාව තුලින් මේ තීරණ ගත්තේද යන්න අපැහැදිලි වේ.

කෙසේ වෙතත් සමහරු කියන්නේ නියුරෝන ඇතුළු භෞතික සිරුර ඉක්මවන ආත්මීය ස්වභාවයක් ඇති බවයි. එය සිරුරකට ඇතුළු වී අප නිර්මාණය වේ. එම නිසා මනුෂ්‍යයා යනු අදාළ ආත්මය විනා එයට සෙවන දෙන සිරුර නොවේ. මේ සංකල්පය සරලය. ජීවය නම් වූ සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියේ සැබෑ සංකීර්ණතා නොදකින විටෙක ජීවියා ක්‍රියාත්මක වන්නට මෙවැන්නක් අවශ්‍ය බව කෙනෙකුට සිතෙන්නට පිළිවන. නූගත් ගෝත්‍රිකයෙකුට ස්ව්‍යන්ක්‍රිය යන්ත්‍රයක් පෙන්නුවොත් ඔහු එම ක්‍රියාකාරිත්වය මෙහෙයවන භූතාත්මයක් සිටින්නේයයි සිතනු ඇත. මනස හා ආත්මය සිරුරින් ස්වායත්ත වෙනම ක්‍රියාවලියක් ලෙස ගන්න මේ මතය සමීප වන්නේ එවැනි තත්වයකටයි.

විද්‍යාවේ දියුණුවත් සමග අපි බොහෝ දේ උගත්තෙමු. අද අප දන්නා පරිදි නියුරෝන නම් සෛල බිලියන ගණනක් මිනිසෙකු තුල පවතියි. එම ඕනෑම නියුරෝනයක් තවත් එවැනි නියුරෝන දහස් ගණනක් සමග සම්බන්ධ විය හැක. මෙම සම්බන්ධතා රසායනිකව යෙදෙන භාරයකින් අඩු වැඩි කරයි. එනයින් මෙලෙස ඇතිවිය හැකි මුළු සම්බන්ධතා සංකරන ගණන නියත ලෙසම අප දන්නා විශාල ම සංඛ්‍යාව වනු ඇත. දහයේ පාදයෙන් ලිව්වොත් අඩුම ගානේ ඩිජිට්ස් දහස් ගණනක් වත් පවතිනු ඇත.

එක නියුරෝනයක් සලකා බැලුවොත් එය ක්‍රියාත්මක වන්නේ ඇනලොග් ඉන්පුට් එකකිනි. එනම් අනිකුත් නියුරෝන වලින් එන ප්‍රතිචාර කිසියම් භාරයකින් අඩු වැඩි කොට එකතු කර තනි අගයක් සාදා ගැනේ. මෙම අගය පරිගණක ලොජික් ගේට් මෙන් 1/0 ලෙස නොව ඕනෑම දශම ගණනක් පවතින ඉලක්කමක් ලෙස සැලකිය හැක. ඒ කියන්නේ ඕනෑම නියුරෝනයකට එක ඉන්පුට් සිග්නල් එකකින් මහා කතාවක් තේරුම ගත
 හැක. 4.5678... හෝ 2.7689... යනාදී ලෙසිනි. මෙන්න මේ ඇනලොග් සිග්නල් එක අනුව ඩිජිටල් හෙවත් 1/0 උත්තරයක් දීම නියුරෝනය සිදු කරයි. එහෙත් උත්තර දෙන වේගය පාලනය කිරීමෙන් උත්තරය ද 1/0 ඉක්මවන මට්ටමක් දක්වා වෙනස් කිරීමට එයට හැකිය. 

මේ මගේ අඩු දැනුමින් මෙම සංකීර්ණ ක්‍රියාවලිය වචන ගත කල උත්සාහයකි [අඩුපාඩු සකසන කෙනෙක් වෙතොත් උදක්ම ස්තුතිවන්ත වෙමි]

ගැටලුව එන්නේ දැන් ය. අර තරම් සංකරන ගණනක සර්කිට් හරහා මේ තරම් පුංචි ප්රෙසිෂන් එකක් සහිත සිග්නල් ගලා යයි. ඔබ අප දකින්නේ වර්තමාන පරිගණකයකට සිතා ගන්නවත් බැරි තරම් සංකීර්ණ වූ කොටින්ම සංසන්දනය පවා තේරුමක් නැති යාන්ත්‍රික ක්‍රියාවලියකි. මිනිසා ජීවත් වන දිගු ආයුකාලය තුල වැඩෙන මෙම පද්ධතිය තුල අප මෙතෙක් දන්නා සංකීර්ණම සංසිද්ධි සිදු විය හැක.

මිනිසා යනු හුදෙක් නියුරෝන ගොඩකි යන භෞතිකවාදී මතය බිහිවන්නේ මෙතැනිනි.

ඇත්තෙන්ම භෞතිකවාදයට මීට පෙර අතීතයක් හිමි වේ. ඉස්සර කීවේ ද්‍රව්‍යවාදය කියාය. ද්‍රව්‍යවාදී වුවත් කිසියම් ආධ්‍යාත්මයක් එක්ක ගලපන හේගල්,  හුදෙක් ද්‍රව්‍ය වල සකස්මෙන් මිනිසා සමාජය නිෂ්පාදනය හා ආර්ථිකය බිහිවන හැටි පහදන මාක්ස් මේ කතිකාව කලකට පෙර සිදු කළහ. පසුකාලීනව ද්‍රව්‍ය නොවන ශක්ති ප්‍රභේද සොයා ගත් පසු ද්‍රව්‍ය හා ශක්ති එකතුවක් හෙවත් භෞතිකයක් තුලින් මානවයා දැකීමට. සමහරු පෙළඹුණි. ඒ අනුව නියුරෝන විනා අන් කිසිවක් නොමැත. ඒ භෞතිකවාදයේ ජීවියා ගැන කරන පැහැදිලි කිරීමයි.

ප්‍රතිවාදී තර්කය හෙවත් ආත්මවාදය නගන මූලික පැනයට භෞතිකවාදය විසින් හරියට උත්තර දී නැත. ආත්මවාදය කියන්නේ ආත්මය විසින් මෙම භෞතිකය මෙහෙයවන බවයි. ආත්මයක් නැතිනම් භෞතිකය මෙහෙයවෙන්නේ කෙසේදැයි මිනිසා නියුරෝන ගොඩක් පමණි කියන මතය ඉහත කරුණු තුල පැහැදිලි කර නොමැත. කියන්නේ මාර සංකීර්ණ බව පමණි.

පසු කාලීනව විද්‍යාත්මක පරිකල්පන දියුණු වන විට විද්‍යාව [හා අනිකුත් දැනුම් ක්ෂේත්‍ර] දුටු වෙනත් විශ්වීය ක්‍රියාවලින් විය. එවැනි එක සංකල්පයකි ඉමර්ජන්ස්. ඉමර්ජන්ස් යනු ලෝකයේ සුලබ සිදුවීමකි. කුඩා සරල ක්‍රියා මහා ගොඩක් දිගින් දිගටම සිදු වෙද්දී ඒ තුල මහා පරිමානයේ සංකීර්ණ පැටර්න් ඇතිවීමක් ලෙස මෙය ආසන්නව [විද්වත් මත වලට ඉඩ හරිමින්] පැහැදිලි කල හැකිය.

මෙන්න මෙහෙම දෙයක් නිකමට හිතන්න. ඉතා සරල කුඩා ක්‍රියාකාරකම් මහා ගොඩක් සිද්ද වෙන්න ගන්නවා. මට බඩගිනි වෙනවා. මම කඩෙන් පාන් බාගයක් ගන්නවා. ඔබට සින්දුවක් අහන්න විදිහක් නැහැ. ඔබ රේඩියෝවක් ගන්නවා. ගමරාල එළවලු කපනවා. අතිරික්තය පොලට දානවා. මෙන්න මෙහෙම මිලියන ගානක් මිනිස්සු දේවල් ගන්නවා විකුනනවා. සල්ලි එක්ක ගනුදෙනු. මේ සිද්ධි ලෝක ධර්මතා විසින් පාලනය කරනවා. ඉතාම "කෙට්ටු මනුස්සයෙක්" වන මම කන්නේ "හරිම අඩුවෙන්". ගමරාලට හැමදාම අස්වනු කපන්න බැහැ. ඔබේ රේඩියෝවේ තත්වය බාල වෙන්න කලක් ගත වෙනවා. ඒ කියන්නේ අපි ඉන්නේ සපුරා අහඹු ලෝකෙක නොවේ. මේ සිද්ධි පාලනය කරවන කිසියම් මූලික සීමා පවතිනවා. මෙන්න මේ සරල මිලට ගැනීම් හා විකිණීම් ගොඩ මිලියන ගානක් එව්වෝ කරගෙන යද්දී අපි ඕකට ආර්තිකය කියනවා.

ආර්ථිකය නේ. ඒකට වැඩක් තියේද මගේ පාන් බාගේ. මුදල් අමාත්යන්ශේ කටයුතු කරනේ මගේ පාන් බාගේ ගණන් කරලද? නැහැ. ආර්ථිකය උඩ ඉඳන් බැලුවම පැටර්න් ගොඩක්. යට වෙන සරල ක්‍රියා ගැන නොසොයා නොබලා කෙනෙකුට අවශ්‍ය නම් ආර්ථික සැලසුම් කරන්න ආර්ථිකය පාලනය කරන්න පුළුවන්. ආර්ථිකය ඉමර්ජන්ස් එකක්. ආර්ථිකය සිදුවන්නේ අපේ ක්‍රියාකාරකම් වලින් උනාට අපි නැතුව බැරි උනාට, ආර්ථිකයට වෙනම එක්සිස්ටන්ස් එකක් තියෙනවා. වෙනම මෙහෙයවිය හැකියි.

ඉමර්ජන්ස් එකක් වෙන හැටි සරල ක්‍රියා සිලියන ගණන [කිව්වේ ලොකු ගානක් කියන අදහස] වෙන වෙනම ගලපා පැහැදිලි කරන්න බැහැ. එය අඩුම ගානේ මානව අපේ චිත්ත හැකියාවෙන් පිටස්තරයි. එහෙත් ඒවායේ පැටර්න් දිහා බලලා සංකීර්ණ පද්ධතිය පමණක් සලකා එය පැහැදිලි කල හැකියි. මම හිටි ගමන් මලා කියා මගේ පාන් බාගේ අඩු වීම නොදැනුනා ට සුනාමියක් ඇවිත් "පාන් කන ජනතාව ගෙඩිය පිටින් සෙත්ත පෝච්චි උනොත්" ආර්ථිකයට පේනවා. පහල තියෙන කුඩා සරල ක්‍රියාකාරකම් ඉහල සංකීර්ණ සිස්ටම් එක බලන්නේ සංඛ්‍යාන හෙවත් ස්ටැටිස්ටික් කෝණයකින්.

[ඔන්න දැන් මේක දිග වැඩියි - මැරෙන්නද අප්පා. මම නොවේ ලෝකය මැව්වේ, මට දුන්න නම් මීට වඩා සිම්පල් මැවීමක් කරන්නේ - හරි තව ටිකයි]

මනසත් මෙන්න මෙහෙම ඉමර්ජන්ස් එකක්. මනස කියන ක්‍රියාවලියේ යටම මට්ටම හෙවත් නියුරෝන වල හැසිරීම සරලයි. අපිට කොලයක් අරගෙන ලියා ඉවර කල හැකියි. ඒවා බිලියන ගානක්, එකක් තව දහස් ගානක් එක්ක සම්බන්ධ වෙමින් අතිවිශාල ක්‍රියා ගණනක් කරනවා. මේවා පරිසරය විසින් තමන්ට ගැලපෙන ලෙස පරිනාමය කර ගන්නවා. ජාන හා මීම ලෙස මෙම පරිනාමික ලක්ෂණ ඉස්සරහට යනවා. ඉතින් මනස කියා දෙයක් හැදෙනවා මෙන්න මෙහෙම ගොඩ නැගෙන පැටර්න් වලින්.

භෞතිකවාදය හා ආත්මවාදය අතර ගැප් එක පියවෙන පැහැදිලිකිරීම ඕකයි. දැන් ඉතින් අපි කුමක් කරන්නද?

ආත්මවාදයට ඕනෙනම් චිරාත් කාලයක් යෙහෙන් වැජඹෙන්න පුළුවන්. අපි කිව්වේ මෙකෑනිසම් එකයි. අපි කියන්නේ මනස ස්වයං සිද්ධ ක්‍රියාවක් ලෙස. හැබැයි ඔබට අවශ්‍ය නම් එහෙම ආත්මයකුත් ගාවා ගන්න. ආත්මයක් රිංගන්නේ නැහැ කියා අපි ඔප්පු කලේ නැහැ. අපි කිව්වේ නොතේරෙන කාලේ ආත්මයක් නැතුව පැහැදිලි කල නොහැකි ඒ ක්‍රියාව අපි මෙන්න ආත්මයක් නැතුව දැන් පැහැදිලි කරන බව පමණයි.

භෞතිකවාදය ඔබ විසින් නොකළ පැහැදිලි කිරීම මෙන්න. හැබැයි ඔබ මෙතෙක් නොදුටු පැතිකඩ වනුයේ ඉමර්ජන්ට් මනසකට වෙනම පැවැත්මක් තියෙන බවයි. එය හුදෙක් නියුරෝන වලම ඉමර්ජන්ට් ඉෆෙක්ට් එකක් උනත් එය එතුලින් පැහැදිලි කල හැකි පැටර්න් ගොඩක්. එයට ගරු කරන්න.

දැන් එතකොට මිනිසා යනු නියුරෝන ද නැතිනම් මනස ද? මනස හෙවත් මේ නියුරෝන වල ඉමර්ජන්ට් ඉෆෙක්ට් එක තමා ජීවියා කියන තනි එකාගේ ලෝක නියෝජනය. හැබැයි ඒක නියුරෝන බිලියන ගානක සරල ක්‍රියා සිලියන ගානක ප්‍රතිපලයක්.

වීරසේකර රාලාමිලයි ගේ පිටිපස්සේ තියෙනවා පස් කන්දක් මනක්කන්ද කියලා. දැන් මේක කන්දක් ද පස් ගොඩක් ද?